BR24993178 «Қайталама ресурстарды – металлургиялық қалдықтарды, мұнай өңдеу және мұнай өндірудің жанама өнімдерін өңдеудің инновациялық технологиясын әзірлеу»
Жоба жетекшісі: Сабитова Альфира Нұржанқызы
Өзектілігі:
Металлургиялық қалдықтар мен мұнай өңдеу мен мұнай өндірудің жанама өнімдері сияқты қайталама ресурстарды өңдеудің инновациялық технологияларын әзірлеудің өзектілігі экологиялық, экономикалық және әлеуметтік мәселелерді шешу қажеттілігінен туындайды. Бұл өнеркәсіптер қоршаған ортаға теріс әсер ететін қоқыстардың айтарлықтай көлемін тудырады. Қайта өңдеу технологияларын құру қалдықтардың көлемін азайтуға, ластануды азайтуға, құнды материалдарды қалпына келтіруге және бастапқы ресурстарға тәуелділікті азайтуға мүмкіндік береді. Бұл айналмалы\ экономика принциптерін жүзеге асыруға ықпал етеді, өндірістің экономикалық тиімділігін арттырады, шикізатты өндіруге кететін шығынды азайтады және тұрақты дамуды қолдайды. Табиғи ресурстардың сарқылуы мен жаһандық экологиялық сын-қатерлер жағдайында Париж климаттық келісімі сияқты халықаралық міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз ететін мұндай технологияларды енгізу басымдыққа айналуда. Сонымен қатар, бұл жаңа жұмыс орындарын ашуға, өнеркәсіптік аймақтардағы экологиялық жағдайды жақсартуға және ғылыми-техникалық әлеуетті дамытуға ықпал етеді. Жинақталған қалдықтарды қайта өңдеуге арналған инновациялық шешімдерді әзірлеу тек экологиялық қауіпсіздікке жасалған қадам ғана емес, сонымен қатар тұрақты және бәсекеге қабілетті өнеркәсіптік болашақтың маңызды драйвері болып табылады.
Мақсаты:
Қайталама ресурстарды – металлургиялық қалдықтарды, мұнай өңдеу мен мұнай өндірудің жанама өнімдерін өңдеудің инновациялық технологиясын әзірлеу.
Күтілетін нәтиже:
Осы бағдарламаны іске асыру шеңберінде келесі нәтижелер алынады:
- қорғасын өндірісінің шлактарынан түсті және сирек жер металдарын алудың инновациялық
технологиясы;
- қорғасын өндірісінің шлактарынан минералды тыңайтқыштар алудың инновациялық
технологиясы;
- Мұнай өңдеу зауытының қалдықтарын – мұнай шламын, пайдаланылған мотор майларын қалпына келтіру және кәдеге жарату қалдықтарын қосу арқылы қорғасын өндірісінің қожынан құрылыс материалдары мен конструкцияларын, жол төсемдерін өндірудің инновациялық технологиясы;
- Мұнай өндіру мен өңдеудің жанама өнімдерінен жоғары сапалы битум алудың инновациялық
технологиясы;
- Қолда бар жергілікті минералды шикізатты пайдалана отырып, пайдаланылған мотор майларын регенерациялаудың инновациялық технологиясы;
Бағдарламаның нәтижелері жарияланды:
1) 1 (бірінші), 2 (екінші) және (немесе) 3 (үшінші) бөлімдерге енгізілген бағдарламаның ғылыми бағыты бойынша рецензияланған ғылыми жарияланымдарда кемінде 6 (алты) мақала және (немесе) шолулар. Web of Science дерекқорында импакт-фактор бойынша квартиль және (немесе) Scopus дерекқорында CiteScore пайызтилінің кемінде 50 (елу) болуы.
2) COKNVO ұсынған журналдардағы кемінде 7 (жеті) мақала.
3) өтініш беруші ұйымның ғылыми кеңесі және (немесе) ғылыми-техникалық кеңесі ұсынған шетелдік және (немесе) қазақстандық баспаларда кемінде 1 (бір) монография немесе оқу құралы;
4) шетелдік патенттік ведомстволардағы (еуропалық, американдық, жапондық) кемінде 1 (бір) патент немесе Derwent Innovations Index дерекқорына (Web of Science, Clarivate Analytics) енгізілген кемінде 1 (бір) шетелдік немесе халықаралық патент немесе кемінде 3 патент (үш) Қазақстан Республикасының Ұлттық зияткерлік меншік институтында тіркелген зияткерлік меншік объектілері (патент; ақпараттық технологиялар саласындағы өтінімдер үшін – авторлық куәлік) .
Қол жеткізілген нәтиже:
1. Кадрларды даярлау:
1) 4 докторантты оқыту,
2) 6 магистрантты оқыту,
3) 2 докторантураны оқыту,
4) Еуропа мен Азияның жетекші университеттерінде жас кадрларды 3 айлық ғылыми тағылымдамадан өту – 4 адам
2. Экономикалық тиімділік және импортты алмастыру: Қазақстан Республикасында бұрын өндірілмеген жоғары сапалы мақсатты өнімдер – битум, регенерацияланған мотор майлары,минералды тыңайтқыштар және жаңа буын құрылыс материалдары алынады. Сондай-ақ қорғасын өндірісінің қалдықтарынан әрі қарай өңдеу үшін жартылай өнімдер: қорғасын мен мырыш оксидтері және басқа да түсті металдар алдық.